Afgelopen dinsdag, 10 november, was ik onderweg met mijn busje. Op de radio vertelde Gerard Ekdom mij dat het “vergeet-me-niet dag” was. Op de een of andere manier blijft deze boodschap de afgelopen dagen een aantal keer terug komen in mijn gedachten. Het vergeet-mij-nietje staat voor mij verbonden met de mensen die ik verloren ben in mijn leven.
Mijn eerste ervaring met de dood, waar ik me nog bewust van ben, is dat ik een droom had waarin mijn buurmeisje was overleden. Ik denk dat ik een jaar of 8 ben geweest. Toen ik overstuur wakker werd en mijn vader vertelde over mijn droom, vertelde hij mij dat niet dit buurmeisje maar een buurmeisje van vroeger was overleden. Wat er was gebeurd werd niet besproken. En ook het afscheid nemen van haar was geen onderwerp van gesprek. Ik had er niet naar gevraagd omdat ik niet wist dat dit zou kunnen. Mijn vader is er niet over begonnen dat dit een mogelijkheid zou kunnen zijn. Ik berustte me erin dat mijn droom dus wel degelijk klopte. Het was voor mij een teken dat ik niet ‘gek’ was.
Dit heb ik geleerd
Omgaan met verlies en rouw leer je van je ouders. Niet door wat ze erover vertellen maar wat ze laten zien van hoe zij er mee om gaan. Door de reactie van mijn vader heb ik geleerd dat afscheid nemen niet echt erbij hoort. Toen 2 jaar later het zusje van mijn beste vriendin overleed wilde ik daarom eigenlijk ook niet graag naar de uitvaart. Ik ben toch gegaan, maar ik durfde niet naar het meisje te gaan kijken. Het echte afscheid nemen vond ik te spannend.
En dat heb ik nog steeds
Nu, ruim 30 jaar later, vind ik afscheid nemen nog steeds lastig. Niet alleen van overledenen, ook als ik bijvoorbeeld een team ga verlaten. Of zoals een aantal jaar geleden toen een collega, waar ik bevriend mee was, het team moest verlaten. De laatste keer dat hij op de locatie was heb ik “doei” gezegd en ben weg gegaan. Later heb ik maar even een berichtje gestuurd om te laten weten dat ik niet zo goed ben in afscheid nemen.
Hoe doe jij dat?
Hoe ga jij om met rouw? En met ander verlies? En hoe laat je dit aan je kind(eren) zien? Wat heb JIJ geleerd van hoe je met verlies en rouw om “hoort” te gaan? En wat zou je eigenlijk anders willen geven van wat jij hebt geleerd? Sta je hier wel eens bij stil? Ik denk het niet. De dood, verlies en rouw zijn nou niet echt onderwerpen waar we het graag over hebben.
En wat doet dat met je kind?
Hoe een kind om leert gaan met verlies en rouw zegt ook veel over hoe het zich mag verhouden tot de wereld. Wat nou als je als kind veel verdriet voelt om het verlies van iemand? Of van een droom of een wens? Maar je hebt niet geleerd om deze emoties hierover te uiten? Dan kan het zomaar zijn dat je je als kind anders gaat voelen dan de rest van de wereld. Met als gevolg dat je je als kind steeds minder laat zien, je terugtrekt en je jezelf misschien wel steeds minder waard vindt.
Zo kan je helpen!
Als ouder kan je dit voorkomen door je eigen verdriet te erkennen. Je mag verdriet hebben! En je mag boos zijn dat iets of iemand er niet meer is! Natuurlijk zeg hiermee niet dat je je hele hebben en houwen bij je kind moet uitstorten, je kind hoeft namelijk niet voor jou te zorgen. Maar je kan wel vertellen dat iets je raakt. En dat je verdriet hebt om het verlies van je moeder bijvoorbeeld. Daarmee vertel je je kind namelijk dat het ook verdriet mag hebben. Hoe mooi is dat!
Vergeet-me-niet
Reactie plaatsen
Reacties
Mooi Marianne, uit het hart geschreven.
Opeens het gevoel dat ik je moest zoeken op internet. Al klikkend kom ik op dit stuk uit. Het raakt me. Ook ik kan (nog steeds) geen afscheid nemen. Laat dingen op zijn beloop en groei bij mensen weg waar ik dan vervolgens spijt van heb. Mooi geschreven en mooi verwoord dat gevoel wat ik ook ken.